Chi Kung (Qigong)

Qigong jest zestawem ćwiczeń zdrowotnych starożytnych Chin. Qigong składa się z dwóch słów: Qi, czyli życiowa energia, oraz Gong, czyli perfekcyjne opanowanie czegoś (np. perfekcyjne opanowanie sztuk walki to Kung-Fu). Oznacza to mniej więcej „perfekcyjne opanowanie sztuki kontroli energii życiowej„. Technika składa się z odpowiedniej postawy, skupienia umysłu oraz odpowiedniego oddechu. Może być stosowana w celach medycznych, medytacyjnych oraz jako sztuka walki.

Qigong, pod różnymi nazwami, ma długą historię w Chinach. Zapiski dotyczące Qi, oraz jego działania sięgają roku 1300 p.n.e. Wśród rozmaitych tradycyjnych chińskich systemów ćwiczeń, które dały początek dzisiejszym metodom określanych wspólnym mianem qigong, jedne kładły nacisk na ruch, nazywano je zatem donggong (ćwiczenia ruchowe), w innych koncentrowano się na ćwiczeniach medytacyjnych w określonych pozycjach (najczęściej wykorzystywano w Chinach pozycję siadu skrzyżnego), zaliczano je więc do jinggong – ćwiczeń statycznych. Z biegiem czasu upowszechniła się praktyka łącznego wykorzystania donggong i jinggong.

Najwcześniejsze ćwiczenia ruchowe zwano daoyin. W nazwie tej kryje się znaczenie „prowadzenia”, „kierowania”. Uważa się zatem, że od samego początku ćwiczenia te opierały się na mentalnym prowadzeniu ruchów ciała. Według innych interpretacji chodzić miało o odpowiednie kierowanie przepływem qi, za pomocą ruchów ciała.

Wiele ksiąg zostało napisanych o qigong na przestrzeni wieków, na ich podstawie wyróżniamy trzy etapy rozwoju:

• W starożytnych Chinach wierzono, że poprzez pewne ruchy ciała, koncentrację oraz różne techniki oddechowe człowiek mógł osiągnąć równowagę fizyczną, duchową oraz metaboliczną. Te techniki były rozwijane poprzez sprawdzanie możliwości ciała oraz naśladowanie ruchów i zachowań różnych zwierząt. Wiedza była przekazywana od mistrza do ucznia. Ten stopień rozwoju nazwano Qigong.
• W późniejszych wiekach praktyki te zostały bardziej zestandaryzowane, bardzo często związane z praktykami religijnymi. Na przykład, kiedyś palenie kadzideł służyło do odmierzania czasu i odstraszania owadów, w późniejszym etapie rozwoju było nieodłącznym elementem praktyk. Z czasem powstawało coraz więcej form qigong, przekształcane przez poszczególne szkoły: taoizm, buddyzm, konfucjanizm, neokonfucjanizm, medycyna chińska czy tradycyjne chińskie szkoły walki.
• W latach siedemdziesiątych uczeni zaczęli badać qigong metodami naukowymi, żeby udowodnić skuteczność praktyk.
• W dzisiejszych czasach wiele uczelni uczy qigong jako przedmiotu.

Obecnie ćwiczenia qigong uprawia się najczęściej z myślą o korzyściach zdrowotnych. Stanowią one nie tylko formę profilaktyki, pomocną w utrzymaniu dobrego samopoczucia i sił żywotnych, ale także środek terapii w wielu schorzeniach. Wykorzystuje się zarówno ćwiczenia tradycyjne, jak i opracowane na ich bazie metody nowoczesne. Szerokie zastosowanie mają ćwiczenia rozwinięte w kręgach medycznych, ściśle związane z teoriami tradycyjnej chińskiej medycyny (yijia qigong – qigong medyczny). Również jednak i inne metody często wykazują znakomite walory zdrowotne.

Poza metodami dla wszystkich istnieją też specjalistyczne ćwiczenia, które stosuje się w konkretnym przypadku chorobowym. Są to z reguły ćwiczenia bardzo proste, dobierane przez doświadczonego w tym zakresie lekarza w zależności od konkretnej osoby – jej warunków fizycznych, osobowości, schorzenia na jakie cierpi i etapu leczenia. Określa się to mianem terapii qigong (qigong liaofa).

Miliony ludzi w Chinach i na całym świecie praktykuje qigong codziennie, jako ćwiczenia zdrowotne. W Chinach można zobaczyć ćwiczących w grupach ludzi, jeśli wczesnym rankiem wybierzemy się do parku. W czasie ćwiczeń niezbędny jest spokój ducha (ding shen), wyciszenie (ru jing), eliminacja przeszkadzających, chaotycznych myśli (paichu zanian).

Zdrowotne działanie qigong zostało oficjalnie uznane za technikę leczniczą w chińskich szpitalach w roku 1989. Jest przedmiotem w głównych uniwersytetach medycznych. Po latach debat, rząd Chin ogłosił w 1996 roku qigong jako oficjalną część Narodowego Planu Zdrowia.